„Nauczcie dzieci grać w szachy,

a o ich przyszłość możecie być spokojni”

                                                    Paul Charles Morphy - amerykański szachista

 

​​​

Autor innowacji: Krzysztof Kretek

Zajęcie edukacyjne objęte innowacją: edukacja wczesnoszkolna

Adresaci innowacji: uczniowie klas mistrzostwa sportowego I - III

​

 

 

 

Ogólne założenia innowacji:

Podstawowym celem innowacji będzie rozwijanie umiejętności gry w szachy, a przez to zwiększenie umiejętności matematycznych naszych uczniów, szczególnie w zakresie logiki, orientacji przestrzennej, myślenia analitycznego czy też rozwiązywania problemów. Drugim niemniej ważnym celem będzie kształtowanie cech osobowości uczniów takich jak: odpowiedzialność, koncentracja, intuicja. Gra w szachy jest najlepszym sposobem by przez zabawę pokonywać trudności, rozwijać się i doskonalić. Ma motywować i zachęcać uczniów do aktywnego i ciekawego spędzania wolnego czasu z rówieśnikami oraz dorosłymi. Innowacja wdrażana będzie podczas zajęć obowiązkowych w edukacji wczesnoszkolnej.

 

Uzasadnienie powstania innowacji

Na podstawie wieloletnich obserwacji w pracy w szkole jako nauczyciele zauważyliśmy, że uczniom najbardziej brakuje zajęć, które pomogłyby poprawić im koncentrację, zwiększyłyby cierpliwość i wytrwałość, a także rozwinąć intuicję, pamięć oraz umiejętności analitycznego myślenia i podejmowania decyzji. Dlatego też główną przyczyną wprowadzenia innowacji była potrzeba zorganizowania zajęć, które:
- w ciekawy sposób rozwijałyby powyższe umiejętności,
- pośrednio wpływałyby na poziom nauczania w szkole, szczególnie w zakresie przedmiotów ścisłych,
- stymulowałyby samodzielne logiczne myślenie,
- pobudzałyby zainteresowania uczniów.
Przechodząc  do wychowawczych wartości szachów, warto zauważyć, że  mają one pozytywny wpływ zarówno na charakter, jak i na umysł wychowanków.

 

Użytkownicy innowacji

• uczniowie klas 1 – 3 mistrzostwa sportowego,

• nauczyciel wychowania fizycznego realizuje założone cele, układa rozkład materiału, prowadzi dokumentacje procesu kształcenia,

• rodzice, którzy aktywnie mogą wspierać dziecko w jego twórczej pasji

​

Warunki realizacji

Realizacja  trzyletniego  cyklu,  rozpocznie  się  w klasie pierwszej  w roku szkolnym  2019/2020 i kontynuowana będzie w następnych latach. Zajęcia odbywać się będą w wymiarze 1 godziny lekcyjnej w tygodniu. Szkoła posiada odpowiedni sprzęt do nauki i doskonalenia gry w szachy.

​

Cele ogólne

Pobudzanie wszechstronnego rozwoju uczniów ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji kluczowych poprzez grę w szachy.

 

Cele szczegółowe

• rozbudzenie zainteresowania grą w szachy;

• opanowanie zasad gry w szachy, podstaw wiedzy szachowej oraz słownictwa szachowego;

• doskonalenie strategii gry;

• ćwiczenie logicznego myślenia, twórczego rozwiązywania problemów oraz zadań szachowych;

• kształtowanie zasad zdrowej rywalizacji i etyki szachowej;

• nabywanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach;

• wzmocnienie poczucia własnej wartości ucznia;

• rozwijanie zdolności do działania w zespole i osiągania zamierzonego celu;

• rozwijanie umiejętności spędzania przez dziecko wolnego czasu.

 

Metody i formy pracy 

• zajęcia z całą grupą

• zajęcia w zespołach,

• zajęcia indywidualne

• poglądowe – obserwacje, prezentacje multimedialne,

• słowne – pogadanka, opis, wykład z pokazem,

• praktyczne – partie towarzyskie oraz partie turniejowe.

Główną metodą będzie ukierunkowanie ucznia na samodzielne myślenie, dzięki któremu nabędzie on umiejętność szukania i zastosowania prawidłowych rozwiązań podczas rozgrywek.

 

Przewidywane osiągnięcia

• zna zasady fair play dążąc do zdrowej rywalizacji;

• zna  podstawowe  zasady  gry  w  szachy  oraz  pomaga  innym  początkującym szachistom w ich opanowaniu;

• potrafi w pełni koncentrować się podczas gry;

• potrafi przeanalizować popełnione błędy i je korygować;

• jest pewny siebie i posiada umiejętność przegrywania;

• potrafi być konsekwentny i wytrwały w działaniu;

• dąży do osiągania sukcesu podczas turniejów szachowych

 

Tematyka zajęć

Zapoznanie uczniów z historią szachów.

Figury, piony, szachownica.

Wartość i jakość poszczególnych figur i ich specyfika.

Podstawowe pojęcia szachowe – szach, mat, pat, roszada, ofiara, kombinacja, debiut.

Zapis partii szachowej.

Analiza partii szachowej.

Rozgrywanie debiutu. Poznanie najpopularniejszych i najczęściej rozgrywanych debiutów szachowych.

Gra środkowa. Ogólne zasady.

Zakończenie partii. Rozgrywanie końcówek.

Nauka umiejętności racjonalnej gry poszczególnymi figurami, i ich wykorzystanie  w  trakcie gry.

Udział w  turniejach  szachowych.

 

Spodziewane efekty

• Rozwój uczniów ze szczególnym uwzględnieniem rozwijania kompetencji kluczowych (umiejętności matematycznych i logicznego myślenia).

• Zaangażowanie ucznia do zdrowej rywalizacji.

• Ukierunkowanie ucznia na samodzielne myślenie, dzięki któremu posiądzie on umiejętność szukania i zastosowania prawidłowych rozwiązań podczas rozgrywek.

 

Ewaluacja innowacji

Źródłem informacji o programie są jego odbiorcy, czyli uczniowie. Cenne zatem będą ich uwagi i opinie. W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:

• rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami,

• obserwacje uczniów na zajęciach,

• analizę postępów graczy - na bieżąco nauczyciel omawia z uczestnikami zajęć popełnione  

       błędy, zwracając szczególną uwagę na poprawność ich korygowania.